Αναπαλαίωση ακουστικής κιθάρας
1942 Martin 000 28
Ένα πραγματικά σπάνιο όργανο και όχι μόνο για τα δεδομένα της χώρας μας.
Ένα μοντέλο σταθμός στην ιστορία της κιθάρας, στην λεγόμενη «χρυσή εποχή» της Martin. Διαφέρει πολύ από το σύγχρονο αντίστοιχο μοντέλο αν και εξωτερικά είναι ίδιες. Τόσο τα σπάνια υλικά που δεν χρησιμοποιούνται πια (έλατο Adirondack, Βραζιλιάνικος παλίσανδρος) όσο και η ελαφριά της κατασκευή χωρίς σιδερένια βέργα στο μπράτσο, καθιστούν αυτό το όργανο μοναδικό. Δυστυχώς η κατάσταση της συγκεκριμένης κιθάρας ήταν απελπιστική και οι επεμβάσεις που έπρεπε να γίνουν για να βρει την παλιά της αίγλη ήταν αμέτρητες. Αλλά για ένα τέτοιο όργανο πραγματικά άξιζε τον κόπο.
Το παρακάτω βίντεο περιέχει φωτογραφίες και ήχο της κιθάρας μετά την αποκατάστασή της. Η ηχογράφηση έγινε σε χώρο χωρίς αντηχήσεις και χωρίς reverb ή οποιοδήποτε άλλο εφέ. Ο ήχος ήταν πραγματικά μαγευτικός. Ευχαριστούμε πολύ τον Γιάννη Κούση που έπαιξε την κιθάρα σε αυτήν την ηχογράφηση.
Η ΚΙΘΑΡΑ ΟΠΩΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΑΒΑΜΕ
>Η κεφαλή: Στο μοντέλο αυτό, η κεφαλή δεν έχει τρύπες καθώς τα κλειδιά τοποθετούνται στο πίσω μέρος της κεφαλής. Τα κλειδιά κάποια στιγμή είχαν αντικατασταθεί. Ίσως λόγω δυσκολίας στο να βρεθούν τα κατάλληλα κλειδιά, είχαν τρυπήσει την κεφαλή για να τοποθετηθούν κλειδιά στα πλαϊνά.
>Ο καβαλάρης: Ο καβαλάρης είχε αντικατασταθεί με άλλον ο οποίος μάλιστα είχε τοποθετηθεί με δυο τεράστιες καβίλιες.
>Μπράτσο & ταστιέρα: Το μπράτσο είχε ξεκολλήσει και κουνιόταν. Επίσης η ταστιέρα είχε κάθετο σπάσιμο στο 14ο τάστο και ήταν καρφωμένη με καρφιά.
Στο 1ο τάστο το μπράτσο και η ταστιέρα έχουν φθαρεί σε τέτοιο βαθμό που οι δύο ακριανές χορδές είναι σχεδόν στον αέρα σε αυτό το σημείο!
Έχουν τραβηχτεί σκλίθρες από την ταστιέρα λόγω πρόχειρης αλλαγής τάστων.
Οι φιλντισένιες ενδείξεις λείπουν ή έχουν σπάσει.
>Το καπάκι: Το βασικό πρόβλημα στο καπάκι προέρχεται από το προστατευτικό πένας από σελουλόιτν.
Λόγω της συρρίκνωσης του, έχει τραβήξει το ξύλο με αποτέλεσμα να σπάσει το καπάκι και να βουλιάξει στο σημείο αυτό. Σίγουρα το όργανο θα έχει επηρεαστεί και εσωτερικά λόγω αυτού του προβλήματος.
Η τρύπα είναι φθαρμένη και λείπει μέρος των διακοσμητικών φιλέτων.
>Στο εσωτερικό: Για να δούμε το εσωτερικό του οργάνου χρησιμοποιήσαμε μικροκάμερα. Πράγματι, το καμάρι που βρίσκεται κάτω από το συρρικνωμένο προστατευτικό έχει σκιστεί στην μέση και δυστυχώς κάποια στιγμή είχε ξανακολληθεί με αποτέλεσμα να «κλειδώσει» το καπάκι στο παραμορφωμένο του σχήμα.
Οι καβίλιες του καβαλάρη.
Διάφορες επισκευές που έχουν γίνει με άσπρη κόλλα άγνωστης προέλευσης.
Η εσωτερική ενίσχυση κάτω από τον καβαλάρη που συγκρατεί τις χορδές είναι πολύ φθαρμένη.
Τα καμάρια της πλάτης έχουν ξεκολλήσει.
>Διάφορα: Η πλάτη έχει μικρές ρωγμές που πρέπει να επισκευαστούν. Επίσης το αυθεντικό λούστρο νίτρου έχει ξυθεί και έχει περαστεί άλλο λούστρο με πινέλο.
Κομμάτια από τα περιμετρικά φιλέτα από σελουλόιντ λείπουν...
...ή έχουν αντικατασταθεί με ξύλινα.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΠΙΣΚΕΥΗΣ
>Ταστιέρα & αφαίρεση μπράτσου: Πρώτα θα βγουν τα τάστα.
Αφού βγουν τα τάστα, ζεσταίνω την ταστιέρα και αρχίζω να την ξεκολλάω από την μεριά της τρύπας.
Τα καρφιά...
...και το κάθετο σπάσιμο.
Το μπράτσο στηριζόταν ουσιαστικά από την ταστιέρα και βγήκε πανεύκολα.
Αρχικά θα επισκευαστεί η ταστιέρα στο πάνω μέρος που έχει κυριολεκτικά λιώσει από το παίξιμο. Πρώτα σημειώνω.
Αφαιρώ μέχρι την γραμμή με σκαρπέλο.
Στα σημεία που λείπουν κολλάω έβενο.
Πλανίζεται ότι περισσεύει.
Έτοιμο.
Τώρα στο κάτω μέρος. Πρώτα κολλιούνται οι ρωγμές με κυανοακριλική κόλλα.
Για να ενισχυθεί στο σημείο του κάθετου σπασίματος πρέπει να ρουταριστεί από κάτω και να κολληθεί έβενος. Έτσι θα γίνει γερή σαν καινούργια.
Το ρουτάρισμα και το κομμάτι που θα κολληθεί.
Το κολλάω στην θέση του.
Όταν στεγνώσει η κόλλα, το πλανίζουμε και είναι έτοιμο.
Προετοιμάζω το μπράτσο για να κολληθεί η ταστιέρα.
Φτιάχνω την κόλλα. Η σωστή θερμοκρασία είναι βασικός παράγοντας για την ποιότητα της κόλλησης.
Κολλάω γρήγορα την ταστιέρα στο μπράτσο.
Αφού κολλήθηκε, θα κλείσουν οι φθορές των προηγούμενων επισκευών με κόλλα και σκόνη εβένου.
Τοποθετούνται τα φιλντισένια κομμάτια που λείπουν. Είναι ακριβή αντίγραφα των παλιών κομμένα στο χέρι όπως τα αυθεντικά.
Τρίβω προσεκτικά...
...φρέσκο σαν καινούργιο. Τα τάστα θα μπουν αργότερα.
>Η κεφαλή: Σειρά της κεφαλής. Πρώτα αφαιρείται ο παλίσανδρος που έχει προστεθεί στο πίσω μέρος.
Θα προσθέσω μαόνι για να κλείσουν οι τρύπες. Πρώτα ετοιμάζω τα κομμάτια.
Οι προσθήκες έχουν σφηνωτό σχήμα και έτσι η επισκευή θα είναι πολύ γερή.
Τώρα ετοιμάζω την κεφαλή. Πρώτα κόβω τα πλαϊνά...
Προσαρμόζω την κεφαλή και τα νέα κομμάτια που θα κολληθούν για να έχουν τέλεια εφαρμογή.
Όταν όλα εφαρμόζουν τέλεια...
...κολλάω.
Αφού πλανιθούν τα περισσεύματα, θα κοπούν τα πλαϊνά για να μπουν κι άλλες προσθήκες.
Τώρα κόβω στην κορδέλα τα πλαϊνά.
Θα κολληθούν δύο κομμάτια μαόνι που θα δέσουν ακόμα περισσότερο την επισκευή και θα καλύψουν τις τρύπες ώστε η επισκευή να μην φαίνεται από τα πλάγια.
...και κολλάω.
Πλανίζω και διαμορφώνω το τελικό περίγραμμα.
Θα καλύψω το μπροστινό μέρος με λεπτό παλίσανδρο στα σημεία που λείπει. Ευτυχώς βρέθηκε κομμάτι που ταιριάζει τέλεια με το κεντρικό μέρος.
Ρουτάρω.
Σκαλίζω προσεκτικά γύρω από το λογότυπο.
...και ετοιμάζω τα κομμάτια.
Παίρνει χρόνο, αλλά με λίγη υπομονή ταίριαξε καλά.
Τα κολλάω...
...πήγε καλά!
Θα καλυφθεί το πίσω μέρος με ένα λεπτό κομμάτι από μαόνι για να είναι τελείως αόρατη η επισκευή μετά το λούστρο.
Κολλάω την επένδυση στην θέση της.
Όταν λουστραριστεί, η επισκευή δεν θα φαίνεται καθόλου.
Ανοίγονται τρύπες για τα κλειδιά και είναι έτοιμο.
>Το σώμα: Ήρθε η ώρα για το σώμα. Πρώτα πρέπει να αφαιρεθεί ο καβαλάρης. Αρχικά βγάζω τις καβίλιες.
Έπειτα θα πλανίσω τον καβαλάρη για να αφαιρεθεί πιο εύκολα αφού τον ζεστάνω ελαφρώς.
Ακουμπάω ένα ζεσταμένο σίδερο και αφού μαλακώσει η κόλλα...
...τον αφαιρώ με προσοχή.
Βγήκε καλά χωρίς να βγουν ίνες από το έλατο. Φαίνονται τα σημεία που τραβήχτηκαν οι ίνες όταν αφαιρέθηκε ο αυθεντικός καβαλάρης και τα όριά του. Οι τρύπες έχουν βουλωθεί και ανοιχτεί πάλι, πάνω από δύο φορές.
Σειρά του προστατευτικού. Το ζεσταίνω λίγο για να αφαιρεθεί εύκολα.
Αφαιρώ με προσοχή.
Her you can see the shrinkage that caused so many problems.
Τώρα θα ξεκολλήσω την πλάτη για να γίνουν οι απαραίτητες επισκευές εσωτερικά. Πρώτα βγαίνουν τα φιλέτα με πολλή προσοχή.
Τα φιλέτα θα φυλαχθούν και θα επανατοποθετηθούν αργότερα.
Ανοίγω την πλάτη.
Η πλάτη βγήκε και τώρα έχουμε άνετη πρόσβαση για να ξεκινήσουμε τις επισκευές μας.
Ξεκινώ από την πλάτη. Αρχικά θα καθαριστεί από την βρωμιά 80 ετών.
Θα κολληθούν οι άκρες των καμαριών οι οποίες έχουν όλες ξεκολλήσει.
Κολλιούνται οι ρωγμές με ενισχύσεις.
Η σειρά του καπακιού. Μετά το άνοιγμα του καμαριού και την υποχώρηση του καπακιού, κολλήθηκε επιπόλαια με αποτέλεσμα να κλειδώσει το καπάκι στο παραμορφωμένο σχήμα. Πρέπει να ξεκολληθεί, να ισιώσει το καπάκι και να ξανακολληθεί.
Θα ξεκολληθούν και τα υπόλοιπα καμάρια που βρίσκονται στο σημείο της παραμόρφωσης.
Αφαιρώ την παλιά κόλλα από το καμάρι.
Σφίγγω ένα επίπεδο ζεστό σίδερο στο σημείο της παραμόρφωσης και το αφήνω όλη νύχτα για να ισιώσει.
Τώρα θα επισκευάσω το bridge plate από σφένδαμο. Bridge plate ονομάζεται το επίπεδο ξύλο που ενισχύει εσωτερικά το σημείο του καβαλάρη και συγκρατεί τις χορδές. Οι τρύπες έχουν κλειστεί και ξανανοιχτεί ουκ ολίγες φορές με αποτέλεσμα να παραμορφωθεί το σχήμα τους.
Με ειδικό εργαλείο φτιάχνω ημισφαιρικές ταπίτσες από σφένδαμο για να κλείσω τις τρύπες από την εσωτερική πλευρά και από έλατο για την εξωτερική.
Με αντίστοιχο εργαλείο προετοιμάζω τις τρύπες για να κολληθούν οι τάπες...
...και τις κολλάω.
Από πάνω θα κολληθεί ένα πολύ λεπτό κομμάτι σφενδάμου που θα ενισχύσει περαιτέρω την επισκευή.
Συνεχίζω στο εξωτερικό του καπακιού με τον ίδιο τρόπο.
Έτοιμο το καπάκι για να ανοιχτούν φρέσκες τρύπες.
Αφαιρώ την άσπρη κόλλα από τις προηγούμενες επισκευές και επισκευάζονται εκ νέου ρωγμές και σπασίματα.
Τώρα θα κολληθεί το σπασμένο καμάρι με την βοήθεια ειδικού πλαστικού. Το υλικό αυτό μαλακώνει στο ζεστό νερό παίρνοντας ακριβώς το σχήμα που θέλουμε και μόλις κρυώσει γίνεται σαν πέτρα.
Κολλώντας το καμάρι με την βοήθεια του ιδικά προσαρμοσμένου πλαστικού καλουπιού που έφτιαξα.
Τώρα έχει κολληθεί στη θέση που πρέπει.
Κολλιούνται ενισχύσεις στο σημείο του σπασίματος...
... και είναι γερό σαν καινούργιο.
Ρετουσάρω τις επισκευές που ίσως θα φαίνονται όταν είναι έτοιμη η κιθάρα.
Τώρα θα κολληθεί ένα λεπτό κομμάτι ελάτου γύρω από την τρύπα. Θα ισιώσει και την περιοχή που είχε υποστεί παραμόρφωση και θα μας δώσει «πάτημα» για να χτιστούν τα σημεία της τρύπας που λείπουν.
Το εσωτερικό του οργάνου είναι επιτέλους έτοιμο.
Το καπάκι επανήλθε στο αρχικό του σχήμα.
Ήρθε η σειρά της ροζέτας. Πρώτα αφαιρώ το ξύλο από τα σημεία που έχει φθαρεί.
Έπειτα θα φτιάξω με το ρούτερ το κομμάτι που θα συμπληρώσει το κενό.
Το κολλάω στη θέση του.
Τοποθετώ τα πλαστικά φιλέτα που λείπουν.
Με την ξύστρα αφαιρώ ότι περισσεύει.
Ένα ρετούς και έτοιμη!
Έφτασε η ώρα να μπει η πλάτη και πάλι στην θέση της.
Τώρα θα μπει το μπράτσο. Αφαιρώ τις ξεραμένες κόλλες και κάνω τις απαραίτητες ρυθμίσεις για να κεντραριστεί σωστά και να έχουμε το κατάλληλο ύψος χορδών.
Τώρα πρέπει να περιμένω...
>Ρυθμίσεις λεπτομερειών: Αφού πρώτα η κιθάρα λουστραρίστηκε με λούστρο νίτρου, ήρθε η ώρα για τις τελευταίες λεπτομέρειες και το σετάρισμα.
Θα κολληθεί πρώτα ο καβαλάρης
Αφού κολληθεί, ανοίγω τρύπες με κωνική διατομή ώστε να ταιριάζουν απόλυτα με τις σφήνες μας.
Τα κλειδιά που θα τοποθετηθούν είναι αυτά που παραδοσιακά χρησιμοποιεί η Martin. Για καλή μας τύχη βαίνουν και σε έκδοση relic με πατίνα κι έτσι ταιριάζουν τέλεια στην ηλικία του οργάνου.
Γίνεται η τοποθέτηση.
Φτιάχνω τον κοκάλινο καβαλάρη.
Λίγο λινέλαιο για το φινίρισμα της ταστιέρας.
Περνάω τις χορδές και η τελευταία πινελιά... κολλάω το καινούργιο προστατευτικό από παρόμοιο υλικό που χρησιμοποιούσε η Martin το 1942.
Έτοιμη. Για 80 χρονών... δεν είναι και άσχημη!